Generalna zasadą jest, że pracodawcy nie wolno wypowiedzieć ciężarnej ani rozwiązać z nią umowy o pracę (artykuł 177 par. 1 k.p). Tą szczególna ochroną pracownica objęta jest od pierwszego dnia ciąży potwierdzonej zaświadczeniem lekarskim. Zatem zakaz wypowiedzenia umowy czy jej rozwiązania obejmuje nie tylko dokonanie wypowiedzenia umowy o pracę w czasie ciąży, ale także rozwiązanie umowy w następstwie dokonanego już wypowiedzenia. Jest to okres pomiędzy wręczeniem wypowiedzenia przez pracodawcę a momentem definitywnego rozwiązania stosunku pracy (wyrok SN z 2 czerwca 1995 r. (I PRN 23/95, OSNAPiUS 1995/22/276). Zakaz rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę w okresie ciąży pracownicy dotyczy także sytuacji rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niezawinionych przez pracownicę.
Z dobrodziejstwa ochrony przed rozwiązaniem angażu korzystają także kobiety, które nie wiedząc, że są w ciąży złożyły oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę. Pracodawca w takim przypadku będzie musiał je uwzględnić tylko wtedy, gdy w dniu składania wypowiedzenia pracownica nie wiedziała, że jest w ciąży. Przysługuje jej, bowiem w tym wypadku prawo do uchylenia się od oświadczenia woli, które zostało złożone pod wpływem błędu ( pracownica nie wiedziała o ciąży). Pracodawca winien takie cofnięcie oświadczenia woli uwzględnić. Oznacza to, że wypowiedzenie musi być cofnięte, i to bez względu na to, czy złożył je pracodawca czy sama pracownica.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2001 r. (I PKN 330/00; OSNP 2003/1/11) "Pracownica, która początkowo nie kwestionowała wypowiedzenia jej umowy o pracę, może żądać uznania tej czynności za bezskuteczna, gdy po dokonaniu wypowiedzenia okaże się, że jest w ciąży lub gdy w okresie wypowiedzenia zaszła w ciążę". Wyrok ten oznacza, że zakaz wynikający z art. 177 § 1 k.p. obejmuje nie tylko zakaz wypowiadania umowy o pracę, ale także zakaz rozwiązywania umowy o pracę już wypowiedzianej. A zatem niemożliwe jest rozstanie się pracownicą, gdy termin rozwiązania umowy przypada już na okres ciąży, ponieważ jest to zgodnie z powołanym przepisem zakazane.
Jeżeli pracodawca nie wycofa wypowiedzenia, po otrzymaniu oświadczenia od pracownicy, że jest ona w ciąży pozostaje dochodzenie swoich praw na drodze sądowej, drodze roszczenia o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu, z roszczeniem przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach.
Co do terminów powiadomienia pracodawcy. Generalnie odwołanie od wypowiedzenia wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. Jednak Sąd Najwyższy wprowadził pewną modyfikację dla pracownicy, co, do której po dokonaniu wypowiedzenia okazało się, że jest w ciąży. Mianowicie "termin do wystąpienia pracownicy z powództwem o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę trzeba liczyć od chwili dowiedzenia się o jej ciąży". Zatem od momentu dowiedzenia się o ciąży ma przysługuje zaledwie 7 dni na zawiadomienie pracodawcy.
Pamiętaj!
Pracodawcy nie wolno wypowiedzieć ciężarnej ani rozwiązać z nią umowy o pracę od pierwszego dnia ciąży potwierdzonej zaświadczeniem lekarskim. Zakaz wypowiedzenia umowy czy jej rozwiązania obejmuje nie tylko dokonanie wypowiedzenia umowy o pracę w czasie ciąży, ale także rozwiązanie umowy w następstwie dokonanego już wypowiedzenia.
Podstawa prawna:
artykuł 177 par. 1 k.p