Urlop ojcowski a tacierzyński

Od 1 stycznia 2010 r. pracownicy-ojcowie wychowujący dziecko mogą skorzystać z urlopu ojcowskiego. Na podstawie art. 182³ Kodeksu pracy pracownikowi ojcu przysługuje 14 dni kalendarzowych urlopu ojcowskiego. Oznacza to, że wliczone są w niego zarówno soboty (o ile tydzień pracy nie trwa dłużej niż 5 dni), niedziele, jak i przypadające w tym czasie inne dni wolne od pracy. Urlopu dla ojców nie można dzielić na części, tzn. ojciec nie może skorzystać dwukrotnie z 5 dni wolnych i jednorazowo z 4 dni w innym terminie, ani też zdecydować się tylko na jego część, np. 7 dni.

Ani wymiar, ani liczba pojedynczych urlopów ojcowskich nie ulega zwielokrotnieniu w przypadku opieki nad bliźniętami czy urodzeniu przez kobietę większej liczby dzieci przy jednym porodzie.

Zgodnie z ww przepisem art. 182³ k.p. urlop ten winien być wykorzystany przez pracownika w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia dziecka. W myśl art. 9 ust.5a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, za czas urlopu ojcowskiego pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne.

W celu wypłaty zasiłku pracownik winien przedłożyć:
a)   skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
b)   oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został wcześniej pobrany z innego tytułu.

Z kolei samego urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika, który winien być złożony w czasie nie krótszym niż na 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, pracodawca natomiast jest zobowiązany taki wniosek przyjąć.

Skorzystanie z urlopu ojcowskiego nie ma wpływu na długość zwolnienia z tytułu "opieki nad zdrowym dzieckiem". W myśl art. 188 k.p. pracownik - ojciec lub opiekun dziecka ma prawo do uzyskania zwolnienia od pracy w ciągu roku w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia od pracodawcy, w przypadku posiadania dziecka w wieku do 14 lat. Jeżeli oboje rodzicie lub opiekunowie dziecka pozostają w zatrudnieniu, z powyższego uprawnienia w tym samym czasie może skorzystać tylko jedno z nich, zgodnie z wyborem dokonanym przez uprawnionych pracowników.

Urlop ojcowski nie jest również odliczany z puli urlopu wypoczynkowego. Jest to dodatkowe uprawnienie rodzicielskie (podobnie jak urlop macierzyński) niezależne od urlopu wypoczynkowego.

Informacja o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego, w okresie zatrudnienia, jako informacje o istotnym znaczeniu dla następnego pracodawcy umieszcza się w świadectwie pracy.

Z urlopem ojcowskim nie należy mylić tzw. urlopu "tacierzyńskiego", ponieważ są to dwa różne rodzaje urlopów, chociaż obydwa przysługują ojcu mniej więcej w tym samym okresie. Pracownik - ojciec wychowujący dziecko może, więc korzystać z urlopu macierzyńskiego, w części niewykorzystanej przez matkę dziecka. W myśl art. 180 Kodeksu Pracy, matce przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia 1 dziecka. Po wykorzystaniu, co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego matka ma prawo zrezygnować z pozostałej części na rzecz ojca dziecka. Pozostałe, więc 6 tygodni ma prawo przejąć ojciec. Ponadto pracownik- ojciec może skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, z którego nie skorzystała matka. Przysługuje mu on w tym samym wymiarze i na tych samych zasadach, co dodatkowy urlop macierzyński dla matki, czyli w wymiarze 2 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka i 3 tygodni, gdy na świat przyszło więcej dzieci. Ponadto ojcu przysługuje prawo do zasiłku, w czasie, gdy matka po 8 tygodniach od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego jest hospitalizowana.

Pamiętaj!

W trakcie urlopu ojcowskiego pracownikowi przysługują podobne przywileje jak kobiecie, przebywającej na urlopie macierzyńskim. Tak jak matka dziecka, ojciec jest prawnie chroniony przed wypowiedzeniem bądź rozwiązaniem stosunku pracy podczas jego nieobecności i po powrocie.

Podstawa Prawna:
1.   art. 180 §5, §6; art. 1822 §1, §2; art. 1823 §1, §2 i art. 84 ustawy z 26 czerwca1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, ze zm.);
2.   art. 29 ust. 4a, ust. 5 i ust. 6 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz.267 ze zm.)