Majątek wspólny małżonków

Majątek wspólny małżonków, zgodnie z definicją zawartą w art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, powstaje, czy raczej zaczyna powstawać, z chwilą zawarcia małżeństwa. Obejmuje przedmioty nabyte przez małżonków w trakcie jego trwania oraz wynagrodzenie za pracę każdego z nich, dochody z majątku oraz środki zgromadzone na rachunku funduszu emerytalnego. Przepisy wymieniają jednak pewne przedmioty i prawa majątkowe, które nie stają się częścią majątku wspólnego, pomimo tego, że powstały lub zostały uzyskane w czasie małżeństwa.

Składniki majątku wspólnego

Jak wskazano powyżej przede wszystkim na majątek wspólny składają się uzyskane dochody z pracy i majątku wspólnego małżonków. Oczywiście wyłącznie w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej. W przypadku jej rozwiązania, czy to na mocy mowy, orzeczenia sądu, rozwodu czy ustalenie nieistnienia małżeństwa, każdy uzyskany dochód lub nabyty przedmiot, będzie należał do majątku osobistego tej osoby, która go uzyskała. Dodatkowo, użyte w przepisach „uzyskane wynagrodzenie” oznacza, że w skład majątku wspólnego zaliczają się jedynie wynagrodzenia pobrane, natomiast wierzytelność za niewypłacony dochód, należy wyłącznie do majątku osobistego małżonka. Oprócz wynagrodzenia za pracę do majątku wspólnego zalicza się również dochód uzyskany z prowadzonej działalności gospodarczej oraz emerytury, renty czy zasiłki.

Dochody z majątku będą częścią majątku wspólnego, nawet jeżeli sam majątek przynoszący dochody jest majątkiem osobistym małżonka (np. czynsz z najmu mieszkania nabytego przez jednego z małżonków przed zawarciem małżeństwa).

Co nie wchodzi w skład majątku wspólnego?

Prawo wylicza szczegółowo jakie przedmioty i prawa, uzyskane w czasie trwania małżeństwa, nie stanowią składników majątku wspólnego. Zaliczają się do nich:

1. Przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej,

2. Przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba, że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej,

3. Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej innym przepisom,

4. Przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (np. hobby),

5. Prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. alimenty),

6. Przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,

7. Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,

8. Przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków (wszelkie dodatkowe nagrody i premie uzyskiwane ze stosunku pracy są składnikiem wynagrodzenia, więc częścią majątku wspólnego),

9. Prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,

10. Przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Zamknięty charakter tego wyliczenia powoduje, że wszelkie inne prawa czy przedmioty, nabycie w czasie trwania wspólności majątkowej, stają się częścią majątku wspólnego.

PAMIĘTAJ!

Brak zawarcia umów majątkowych małżeńskich oznacza, że z chwilą zawarcia małżeństwa, wszystko co małżonkowie uzyskają w czasie małżeństwa, staje się częścią ich majątku wspólnego. Oznacza to, że bez względu na to, który z małżonków zarabia więcej, czy, który w jakikolwiek inny sposób przyczynił się do powstania majątku, oboje małżonkowie mają do tego majątku takie samo prawo. Bez względu też na to, który z małżonków widnieje na dowodzie własności jako właściciel (np. w dowodzie rejestracyjnym samochodu), małżonkowie są współwłaścicielami takiej rzeczy i mają równe prawa do używania go i rozporządzania nim. Sytuacja taka trwa, aż do czasu gdy z jakichkolwiek przyczyn przestanie trwać małżeństwo, lub małżonkowie postanowią o zawarciu umowy małżeńskiej majątkowej.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59, ze zm.)