Skutki rozwodu

Zawierając małżeństwo wierzymy, że znaleźliśmy osobę, z którą spędzimy całe życie. Niestety, nader często bieg czasu weryfikuje nasze plany. Pomiędzy małżonkami zaczyna się dziać na tyle źle, że trudno sobie wyobrazić, aby mogli nadal pozostawać w zawartym formalnie związku. Niejednokrotnie małżonkowie jeszcze przez rozwiązaniem małżeństwa znajdują sobie nowych partnerów i układają z nimi życie. Właśnie dla takich instytucji stworzona została w Polsce instytucja rozwodu. Rozwód może być w Polsce orzeczony jedynie przez sąd i wcale nie jest tak, że wystarczy oświadczenie małżonków, że nie chcą już żyć razem, aby sąd zgodził się na rozwiązanie ich związku. Materia ta jest znacznie głębsza i bardziej skomplikowana, bowiem rodzina, jako podstawowa komórka społeczna jest w naszym porządku prawnym szczególnie chroniona.

Kiedy rozwód?

Przesłanką, którą będzie badał sąd po wniesieniu pozwu o rozwód jest trwały i zupełny rozkład pożycia. Sąd, rozstrzygając czy w sprawie została ona spełniona, będzie badał ją pod kątem: psychologicznym, fizycznym i gospodarczym.

Ustalenie rozkładu pożycia małżeńskiego w tych aspektach, pozwala na stwierdzenie zupełności rozkładu, a w konsekwencji rozwiązania małżeństwa. Płaszczyzna psychologiczna odnosi się do emocjonalnej więzi między małżonkami (miłości), płaszczyzna fizyczna do współżycia seksualnego małżonków, zaś gospodarcza do prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego (wspólnego podejmowania decyzji ekonomicznych w małżeństwie).Sąd zbada każdą z tych okoliczności, przesłuchując strony i świadków, a w razie potrzeby także przeprowadzając inne dowody, dlatego decydując się na wniesienie pozwu o rozwód, warto przygotować się na udowodnienie ich istnienie.

Jeżeli pomiędzy małżonkami doszło do zupełnego rozkładu pożycia, ale brak jest temu cech trwałości (krótki okres czasu, bądź małżonkowie cyklicznie do powracają do wspólnego życia), sąd może orzec o separacji.

Skutki rozwodu

Najważniejszym skutkiem orzeczenia przez sąd rozwodu jest oczywiście rozwiązanie małżeństwa. Sentencja wyroku rozwodowego ma nawet brzmienie: „rozwiązuje małżeństwo stron”. Oznacza to, że dotychczasowi małżonkowie mogą wstąpić w nowe związki małżeńskie. Jednak rozwiązanie związku małżeńskiego pociąga za sobą szereg innych skutków, w każdej praktycznie sferze życia byłych małżonków. I tak, z chwilą uprawomocnienia się wyroku, ustaje pomiędzy małżonkami wspólność majątkowa, o ile oczywiście taka istniała w czasie małżeństwa. Stają się oni współwłaścicielami dotychczasowego majątku wspólnego, a ich udziały w tym majątku wynoszą po ½.

Rozwód pociąga za sobą niemożność dziedziczenia po byłym małżonku.

W wyroku sąd orzeka o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron, może np. władzę jednego z rodziców ograniczyć. Ustala też kontakty z dziećmi tego małżonka, przy którym dzieci nie będą miały miejsca zamieszkania. W zależności od żądania stron może orzec o wspólnym mieszkaniu stron, dokonując tzw. podziału do korzystania (orzec, w których pomieszczeniach wspólnego mieszkania strony będą od momentu rozwodu zamieszkiwać oddzielnie, a których z nich używać wspólnie).

Rozwiązanie małżeństwa stwarza możliwość powrotu do nazwiska używanego przed wstąpieniem w związek małżeński.

Nie stosuje się domniemania pochodzenia dziecka od męża matki, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.

Co do zasady rozwiązanie małżeństwa powoduje też brak obowiązku alimentacyjnego pomiędzy małżonkami, choć prawo dopuszcza sytuację, w której strona wyłącznie winna rozkładu małżeństwa będzie zobowiązana do ponoszenia alimentów na rzecz drugiego z małżonków, jednak jest to ograniczone czasowo i zawężone do wystąpienia pewnych szczególnych okoliczności przewidzianych w ustawie.

PAMIĘTAJ!

Rozwiązanie małżeństwa wywiera szereg skutków na gruncie prawa cywilnego, jednakże jeżeli zawarte było małżeństwo konkordatowe, rozwód orzeczony przez sąd powszechny nie rozwiązuje małżeństwa wyznaniowego. Oznacza to, że ponowny związek małżeński nie będzie mógł być zawarty według obrządku religijnego. Do rozwiązania małżeństwa kościelnego, niezbędne jest przeprowadzenia odrębnego postępowania, zgodnie z prawem kanonicznym.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59, ze zm.)