Jak skutecznie wydziedziczyć - część II

Przypadki w których można kogoś wydziedziczyć są następujące:

1. Uprawniony do zachowku (małżonek zmarłego, jego dzieci lub ewentualnie któryś z rodziców) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
Przesłanka ta obejmuje przypadki, gdy uprawniony do zachowku krewny, notorycznie i wbrew wyraźnie i wielokrotnie powtarzanej woli testatora, zachowuje się w sposób niegodny, niezgodny z prawem lub dobrymi obyczajami i nie chce tego zachowania zmienić. Będzie to miało miejsce np. gdy często łamie prawo, ma dochody pochodzące z działalności przestępczej (oszustwa, kradzieże, wymuszenia), kiedy pomimo możliwości nie podejmuje pracy i utrzymuje się z cudzych dochodów, jest hazardzistą, alkoholikiem, narkomanem, nie szanuje rodziny i przyjaciół.

2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci.
Przesłanka ta obejmuje więc dwie możliwe sytuacje, które mogłyby być podstawą do wydziedziczenia. Użyte w przepisie słowo „albo” wskazuje na alternatywę, więc każda z nich, niezależnie od tego czy wystąpi druga, będzie mogła spowodować wydziedziczenie. W przypadku przestępstwa umyślnego, popełnionego na szkodę spadkodawcy lub osoby mu bliskiej, przyjmuje się, że przestępstwo to musi być potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Jest to spowodowane, o czym była już mowa powyżej, zasadą ochrony spadkobierców przed złośliwym czy nieprzemyślanym pozbawieniem ich ustawowego prawa do majątku po zmarłym członku rodziny.
Rażąca obraza czci nie wymaga dla swego stwierdzenia żadnego orzeczenia, obejmuje ona sytuacje, gdy uprawniony do zachowku często, publicznie (wobec co najmniej grupy osób) obraża testatora, ubliża mu, oczernia.

3. Uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Ta z kolei przesłanka nawiązuje do przewidzianego przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązku alimentacyjnego (pomocy materialnej w sytuacjach tego wymagających, najczęściej dzieci wobec rodziców), ale nie tylko. Może to być także zerwanie więzi rodzinnej, brak kontaktu, opieki w razie potrzeby. Ważne jest aby takie zachowanie było uporczywe, a więc długotrwałe i podejmowane pomimo możliwości świadczenia pomocy.

PAMIĘTAJ!
Wydziedziczenie nie powoduje, że osoba, która dostanie spadek otrzyma więcej, o część spadku, bo przypadnie jej to, o co mógłby się ubiegać wydziedziczony. Osobę wydziedziczoną traktuje się bowiem tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku – w żaden sposób nie może uczestniczyć w podziale majątku. Ale do otrzymania części należnego jej udziału spadkowego uprawnieni są jej zstępni (czyli np. jeżeli ojciec wydziedziczy skutecznie w testamencie syna, do zachowku należnemu temu synowi, uprawnione będą jego dzieci).
Osoba niesłusznie wydziedziczona może dochodzić swoich praw w postępowaniu o zachowek, udowadniając przed sądem, że było ono dokonane złośliwie, a żadna z przesłanek nie wystąpiła przed śmiercią testatora.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami).